Bu haber 382 kere okunmuş. 03/10/2023

Paylaş Tweetle Paylaş Yorum Yap

Atatürk’ün kızlarından Türkiye Cumhuriyeti’nin i̇lk kadın astronomu, i̇lk kadın dekanı ve i̇lk kadın senatörü Nüzhet Toydemir Gökdoğan

14 Ağustos 1910’da İstanbul’un Fındıklı mahallesinde dünyaya geldi. Babası Atatürk’ün silah arkadaşlarından Mehmet Zihni Toydemir, annesi Nebihe Hanım’dır.

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde Astronomi Enstitüsü Ord. Prof. Dr. Erwin Finlay Freundlich tarafından kurulmuştu. 1933-1934 ve 1934-1935 ders yıllarında çalışmalar Zeynep Hanım Konağında sürdürüldü.

Bu ders yıllarında Gök Mekaniği ve Astrofizik dersleri Freundlich ve Küresel Astronomi dersleri de Gleissberg tarafından İngilizce olarak okutuluyordu. O tarihlerde öğrenci olan Paris Pişmiş ve bir tercüman aracılığı ile çevriliyordu. 1934-1935 yıllarında Gök Mekaniği dersi Nüzhet Gökdoğan tarafından tercüme edildi. 6 ay sonra da Gleissberg dersi Türkçe olarak vermeye başlamıştı.

Nüzhet Toydemir Gökdoğan 29 Eylül 1934’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde Astronomi Enstitüsü’ne ilk Türk Doçenti olarak atandı.

1 Aralık 1948’de Fen Fakültesi’nin teklifi ile İstanbul Üniversitesi Senatosu tarafından profesörlüğe yükseltildi.

Fen Fakültesini temsil etmek üzere Üniversite Senatörü olarak, ilk bayan senatör unvanını elde etti.

Cahit Arf, Mustafa İnan ve Nazım Terzioğlu ile birlikte Türk Matematik Derneğini kurdu.

23 Haziran’da Fen Fakültesi Dekanlığına seçildi. İlk kadın dekan olarak iki yıl bu görevini sürdürdü

(1954-1956) 23 Haziran’da Fen Fakültesi Dekanlığına seçildi. İlk kadın dekan olarak 2 yıl bu görevini sürdürdü (1954-1956).

Birkaç Türk astronomun çabalarıyla birlikte Türk Astronomi Derneği kurucuları arasında bulundu. Gökdoğan, 20 yıl kadar bu derneğin başkanlık görevini yürüttü.

23 Nisan’da 93 yaşında hayata veda etti.

Işıklarda uyusun. Minnet ve dua ile.

Kaynak: Doç. Dr. Yavuz Unat, Atatürk’ün Kızları’ndan Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Kadın Astronomu, İlk Kadın Dekanı ve İlk Kadın Senatörü Nüzhet Toydemir Gökdoğan (1910-2003)

Arşiv yazıları.

FATMA ZEHRA KÖSELEY