Facebook
Twitter
Google+
RSS
- Anasayfa
- Kubilay S. Öztürk
EYBEK DAĞI VE GELECEĞİMİZ
DeÄŸerli dostlar, hepimiz “saÄŸlıklı ve dengeli bir çevrede yaÅŸama hakkına” sahibiz. Ülkemizde bu bir hak. Fakat aynı zamanda vatandaÅŸlara da verilen Anayasal bir görev. Yani, çevreyi korumak, gözetmek hepimize düÅŸüyor. Sadece devlete verilen bir görev deÄŸil bu. O nedenle her vatandaÅŸ, hem elinden geleni yapacak, hem de gerektiÄŸinde müdahil olacak çevreyi ve yaÅŸam alanını savunmak için.
Öte yandan, tüm dünyada yaÅŸanan Küresel Ä°klim DeÄŸiÅŸimi sürecinde, çevre sorunlarının önemli ziyadesiyle anlaşıldı zaten. DoÄŸanın muazzam dengesini bozan insan türü, ÅŸimdi ya bozduÄŸunu hızla düzeltecek, ya da bozulan yapı içinde yeni ama farklı bir yaÅŸam sürdürmeye razı olacak. Razı olma tercihi, büyük doÄŸa olaylarına, buzulların erimesine, yeni çölleÅŸme kuÅŸaklarına, canlıların büyük göçlerine ve küresel salgınlara, hastalıklara ÅŸahit olmak anlamına da geliyor. Aslında sadece, halen yaÅŸamakta olduÄŸumuz Covid 19 pandemisine bakarak bile, dengenin bozulmasının nelere sebep olabileceÄŸini görmek mümkün. Razı mıyız bütün buna? Elbette ki hayır.
Bu küresel deÄŸiÅŸimin, ülkemizdeki yansımaları da ortada. Bir tarafımız ani ve ÅŸiddetli saÄŸanaklar ve selle uÄŸraşırken, diÄŸer tarafımız kuraklık, susuzluk ve orman yangınlarıyla uÄŸraşıyor. Cumartesi günü yanı başımızda, Ayvalık’ta Åžeytan Sofrası mevkiindeki yangın, hepimizi üzdü, içimiz yandı deÄŸil mi? Ayrıca Körfez Bölgesi’nde yaÅŸanan su sıkıntısı da, günlük yaÅŸamımızı etkilemeye devam ediyor hala. Her iki nedenle de, “Ekim ayı gelse, yaÄŸmurlar yetiÅŸse” diyoruz hepimiz.
Fakat sadece bunu demekle de kalmıyoruz haliyle.. Yukarıda sıralanan gerekçelerle, hepimiz geleceÄŸimizi etkileyecek her konuyu da artık sorguluyoruz. Edremit ve Havran’daki bazı alanları kapsayacak ÅŸekilde, Eybek Dağı’nda yapılmak istenen 40 adet Rüzgar Enerji Santrali de, bu çerçevede sorgulanıyor bölgemizde. Eybek Dağı malum, ormanı ve suyu ile önemli. Halkın, buraya yapılacak enerji yatırımlarının sonuçlarına ilgi duyması gayet normal. O nedenle, enerji politikası konusuna girmeye bile gerek kalmadan, halkın bu projeye “su ve hava” açısından baktığını söylemek gerekli. Nitekim geçtiÄŸimiz 18 Eylül günü, bu RES projesine verilen “ÇED olumlu” kararının iptali için vatandaÅŸların açtığı dava nedeniyle yapılan keÅŸif ve bilirkiÅŸi incelemesi vardı ve köylü, kentli herkes ilgi gösterdi buna. KeÅŸfi izlemek için Eybek’e kadar gitti hemÅŸerilerimiz. Bu projeye göre, her biri 1.520 metre çapında rüzgar türbin alanı açılacak Eybek’te. 40 türbin olunca, toplamda 60.800 m2 alanın aÄŸaçtan temizleneceÄŸi anlaşılıyor. Bir de bu türbin direkleri ve pervane kanatlarını sahaya taşımak ve ileride de bakım, yangına müdahale gibi amaçlarla kullanmak için açılacak 25 km. uzunluÄŸunda ve 6 metre geniÅŸliÄŸinde olacağı söylenen kalıcı yollar var. Bu da yol için 150.000 m2 aÄŸaç kesimi yapılacak demektir. Yol geniÅŸletme, enerji iletim hattı ve benzerinden sonra, proje dosyasına göre 225.400 m2 alandan “faydalanacakmış” ÅŸirket. Bu ifade, çok iyimser bir hesaplamayla en az 250.000 aÄŸacın yok edileceÄŸi anlamına geliyor..! Projeye kapsamında eÄŸer bu kesimler yapılırsa, Eybek’de artık orman bütünlüÄŸünden söz etmenin de imkanı kalmayacak. Bölgenin “akciÄŸerlerini” sakatlamak anlamına gelmeyecek mi bu durum?
VatandaÅŸlarımız, ÅŸu günlerde Balıkesir’in diÄŸer tarafında, Marmara kıyısında Erdek KapıdaÄŸ’da yapılmakta olan RES’ler için ne kadar çok aÄŸaç kesildiÄŸini, daÄŸların ne hale geldiÄŸini basından görüp, izliyorlar. Bu nedenle de, buna benzer bir kıyımın Eybek’te yapılmamasını diliyorlar. Zira, projede dağın sırt hatlarını takip ederek yapılması düÅŸünülen yoÄŸun hafriyat ve yukarıda bahsedilen kapsamda bir aÄŸaç kesimi, bölgenin ekosistemini bozacak, Eybek’in hem yağışlarda su tutmasını ve hem de var olan mevcut su kaynaklarını doÄŸrudan etkileyecek. O zaman, Edremit’te ve Havran’da çeÅŸmelerden akan Eybek Suyu’na veda mı etmek zorunda kalacağını soruyor ÅŸimdi herkes. Rüzgardan saÄŸlanacak enerji için, bu bedellere katlanılır mı? Bunu çok iyi düÅŸünmek gerekiyor.
Üstelik, doÄŸa ananın bize hediyesi olan ve Edremit Körfezi’nden Balıkesir’e kadar uzanan mükemmel bir rüzgar koridoru varken, RES yapmak için Eybek’te ısrar edilmesini anlamak da pek mümkün deÄŸil. Bu bölgede, ormanlık olmayan, kayalık, makilik ve üstelik yerleÅŸim alanlarına da uzak olan yüzlerce rüzgarlı tepe mevcut halen. Åžirket gidip, RES türbinlerinin yatırımını oralarda yapabilir. Fakat muhtemelen, ürettiÄŸi enerjiyi sadece 10 km. iletim hattı döÅŸeyerek devlete satmak, kendilerine daha az maliyetli geldiÄŸi için Eybek’i tercih ediyorlar. Bu elbette ÅŸirketin hesabı. Fakat vatandaÅŸ da dağını, ormanını, suyunu, havasını ve geleceÄŸini düÅŸünmek zorunda.. Bu RES türbinleri daÄŸa dikilirse, kesilecek göknarları, kestaneleri düÅŸünecek haliyle. Eybek’ın aÄŸaçsız kılınması ile meydana gelecek iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini ve nem dengesinin bozulmasını, bu durumda binlerce yıldır geleneksel olarak yapageldiÄŸi zeytin tarımının ne hale geleceÄŸini düÅŸünecek. Durum bu kadar önemli.
Seçilen proje bölgesi YaÅŸyer, Hacıarslanlar ve Dereli kırsal mahallerine de çok yakın ne yazık ki. RES’lerin çıkarttığı uÄŸultunun (infrasound) burada yaÅŸayan vatandaÅŸlarımızı etkileyeceÄŸi de aÅŸikar. Üstelik sadece insanlar deÄŸil, keçi, kuÅŸ, arı, yarasa gibi pek çok canlı da etkilenecek bu seslerden. Hepsi önemli ama özellikle yarasalar bölgeyi terk ederse, zeytin sineÄŸiyle doÄŸal mücadelede yardımcımız olan bir canlıyı kaçırmanın bedelini, zeytincilerimiz ödemek zorunda kalacaklar. Her bir aÄŸaca elleriyle tek tek zeytin sineÄŸi kapanı asmak zorunda kalacaklar. Zeytindeki bu maliyet artışına ilave olarak, kestane gibi bir ek gelirden faydalanamamak, keçilerini daÄŸa salamamak da eklenmeli kayıplara. Hal böyle olunca, vatandaÅŸların “baÅŸka yer mi yok?” diye sormaları, dava açmaları da çok doÄŸal deÄŸil mi?
Ülkemizde bir sektör için yapılacak yatırımın, baÅŸka sektörleri olumsuz etkilemesi durumuna sıkça rastlıyoruz ne yazık ki. Fakat genellikle de maden ve enerji gibi yatırımlar, dönüp dolaşıp özellikle tarımı ve ormanı vuruyor. Bunu engellemek çok önemli artık. Zira son yıllarda görüyoruz ki, hava, su ve toprak hepimizin yegane vazgeçilmezi. Bir nefes, bir yudum, bir lokma olmadan yaÅŸam mümkün olabilir mi? O nedenle, bu tür yatırım kararlarının çok dikkatli verilmesi gerekiyor. Åžimdi Eybek ve geleceÄŸimiz için söz sırası önce bilirkiÅŸilerde, sonra da hakimlerde. Onların ülke için de, bölge için de en doÄŸru kararı vereceklerine inanıyor bütün hemÅŸerilerimiz. Umutla da bekliyorlar bu kararı.
KUBÄ°LAY S. ÖZTÜRK
