Facebook
Twitter
Google+
RSS
Bayan Dalloway
Yazar – Çevirmen Sibel Atam, yeni çıkan çevirisi Bayan Dalloway’in tanıtım yazısını da yayınladı: Yayın Tarihi: 09 Mart 2019 Yayınevi: REN Kitap Yeni çevirim Bayan Dalloway'i sunmanın heyecanı içindeyim. Çok sevdiğim bir yazar olan Virginia Woolf'un ilk çıktığı zamanlarda birçok eleştiri okuna hedef olmuş bu özel eseri benim kalbimde de özel bir yere sahip. "Bilinç Akışı" tekniğinin ilk örneklerinden olan bu eserin çeviri süreci de benim açımdan tahmin edileceği gibi çetin ama bir o kadar da zevkli bir yolculuk oldu. Güzel şeyler kolay elde edilmiyor, ne de olsa. Klasik eserleri çevirmeyi sevmemin nedeni de bu. Size eşsiz bir tecrübe yaşatıyor, zamanda yolculuğa çıkarıyor, döneme has anlatım diliyle kendine hayran bırakıyor. Kendimi çağdaş edebiyata daha yakın hissetsem de arada bir dünyada klasikleşmiş bir eseri çevirmekle yaptığım işe anlam kattığımı düşünüyorum. Bayan Dalloway'in çevirisi yeni değil, daha önce birçok yayınevinden çıktı. Ama gelin, bir de benim çevirimle okuyun. Bu sefer "Bilinç Akışı" tekniğinin tadını daha bir alacağınıza, daha rahat okuyup ruhunu yakalayacağınıza ve ön yargılarınızı kıracağınıza eminim. 6. Uluslararası CNR Kitap Fuarı'nda okurlarıyla buluşacak olan Bayan Dalloway'i ben de yalnız bırakmayacak, Ren Kitap standında heyecanına ortak olacağım. Kitap Özeti: Kitap, Bayan Dalloway’in bir gününü konu alır. Clarissa Dalloway o akşam vereceği partiye telaşla hazırlanırken, yazar da Big Ben’in her çalışıyla Clarissa’nın hayatında yeri olan bir başka karakterin kısa yaşam öyküsünü ve onunla ilişkisini anlatır. Kitapta Clarissa Dalloway’le tanışmamış ve bir şekilde yolu kesişmemiş tek karakter Septimus Warren Smith’dir ve aslında Virginia Woolf’un annesini kaybettikten sonra yakalandığı ve bir türlü atlatamadığı depresyonunu, içinde yaşadığı duyguları birebir yansıtır. Kitapta yer alan çevirmen notu: Virginia Woolf’un Bayan Dalloway adlı bu eseri Bilinç Akışı tekniğinin en güzel örnekleri arasında gösterilmektedir. Bilinç akışı tekniğiyle yazılmış eserlerde karakterin o esnada aklından geçen düşünceler arasında mantıksal bir bağ bulunmamakla birlikte düşünceler arası geçiş çağrışım yoluyla olur, buna algı, görüntü, hayal, nesne de eşlik edebilir ve dilbilgisi kuralları esas alınmaz. Herhangi bir noktalama işaretinin kullanılmadığı örnekleri de mevcuttur ancak bu kitapta virgüllerin, parantezlerin ve noktalı virgüllerin yoğun kullanımı dikkatinizi çekecektir. Bilinç Akışı tekniğiyle yazılan eserlerin tamamında görüldüğü gibi bu kitapta da bir psikolojik derinlik göze çarpmaktadır. Bu sebeple virgüllerle parantezlerin çoğu aslında anlatılmak istenen olgulara biraz daha dikkat çekmek ya da vurgulamak içindir. Dolayısıyla ben de çeviri sürecinde müdahale etmemeye çalıştım. Yazarın dilbilgisi kurallarını gözetmeden yazdığı metni, anlaşılabilirliği sağlamada gerekli gördüğüm yerler dışında, düz yazıya çevirme gayreti içinde olmadım, cümleleri bölmeye çalışmadım, birbiri ardına seri bir şekilde akan kopuk düşüncelerin vereceği hissiyattan okuru mahrum etmek istemedim. Bu kitabın dikkatinizi çekecek bir diğer özelliği de; her ne kadar anlık düşünceler anlatıcı tarafından birbiri ardına çağrışım yoluyla ve mantık çerçevesinin dışında aktarılsa da, karakterlerin birbirleriyle olan diyaloglarının anlık ve doğal akışında değil, daha sonrasında anlatıcı tarafından hikâyeye yedirilerek okura aktarılmasıdır. Yani, bu noktada mantık bir nebze de olsa devreye girmiştir. Dolayısıyla, diyalogların çoğunlukla görmeye alışık olmadığımız şekilde sunulması da bu eseri özel kılan nitelikleri arasında yer almaktadır. Virginia Woolf’un çok ses getiren ve birçok eleştiri okunun hedefi olan bu eseri günümüzde klasikleşmiş ve kitabın adı “Mrs. Dalloway” olarak zihinlere kazınmış olsa da, bir çevirmen olarak şahsi görüşüm her zaman mümkün olduğunca Türkçeleştirmek olduğundan; hem kitabın isminde hem de metnin içeriğinde “Mr, Mrs” gibi ifadeleri “Bay, Bayan” olarak çevirmeyi uygun buldum. Neticede “Bay ve Bayan” hitapları dilimize uzun zaman önce kültür alışverişiyle birlikte yerleşmiş olduğundan hiçbir şekilde yadırganmayacağı, hatta okumayı kolaylaştıracağı aşikârdır. Nasıl ki kitabın ismini “Mrs. Dalloway” olarak bırakıp metinde “Bay ve Bayan” hitaplarıyla devam etmek tutarlılığı bozacaksa, her şeyi çevirip, sırf kitabın isminden sebep, hitapları İngilizce halleriyle bırakmak da o kadar tutarsız ve okuma kalitesini düşüren bir eylem olacaktı benim gözümde.
Sibel Atam
Yazar – Çevirmen
