Facebook
Twitter
Google+
RSS
- Anasayfa
- Fatma Zehra Köseley
ÇAKIRCALI MEHMET EFE
ÇAKIRCALI MEHMET EFE / OÄžUZ GEREN
Buraya konuk yazar olarak gururla yer verdiÄŸim OÄŸuz Geren, kardeÅŸim diyebileceÄŸim genç bir tarihçi.
Erzurum Atatürk Üniversitesi Tarih bölümünden son sınıfta ayrılmak zorunda kalmış.
Derya deniz engin bilgisine her zaman güvenirim.
Asıl özelliÄŸi okuyup, üreten, yazandır. Kendini yetiÅŸtirmesini ilgiyle takip ettiÄŸim ender insanlardan biri.
SavaÅŸtepe Anadolu ÖÄŸretmen Lisesi olan okulumuzun benden çok sonra mezun olanlardan.
Köy Enstitüsü bir babanın oÄŸlu.
Yolumuzun kesişmesi ise yoz ve yobazın bana yazıları ile saldırdığı bir yerde yanımda yer alıp bilgisi ile karşısındakini susturmasından sonradır.
"SavaÅŸtepe Atatürkçü Çınaraltı Çocukları" grubumuzu o gece birlikte kurduk. Ve on yılı aÅŸan abla - kardeÅŸ ve okuldaÅŸ dostluÄŸumuzu artık ailecek yapar düzeye geldik.
Jandarma Astsubay olarak güneydoÄŸuda terörle mücadelede, emeÄŸi ve alın teri var. Hem de yıllarca.
Efelik efendiliktir sözü en çok OÄŸuz Geren kardeÅŸimin üzerinde yaÅŸar.
Ä°kimizin de Efelerimiz ve Efelikle ilgili özel bir sevgimiz olduÄŸunu buraya not edeyim.
Okul gecelerimizde, ya da özel gecelerde eÅŸi de dahil olmak üzere coÅŸkuyla hep birlikte zeybeklerimizi efeler gibi oynarız.
Efe ve zeybeklerin toprağında doÄŸup büyüyen, yaÅŸayanlar olarak Türk Kültürü'nün bu çok önemli geleneÄŸini yaÅŸatırız. YaÅŸarız.
OÄŸuz Geren Efeye aÅŸağıdaki yazısı için teÅŸekkürler.
Yitirdiğimiz Efelerimizin ruhları şad olsun.
Genç efelere selam olsun.
Fatma Zehra Köseley.
***************
ÇAKIRCALI MEHMET EFE / OÄžUZ GEREN yazdı
Çakırcalı Mehmet Efe..
Ä°zmir'in Kavakları Türküsünde kamalı ZeybeÄŸi vuran diye hitap edilen Çakıcı Efe ile Çakırcalı Mehmet Efe aynı kiÅŸidir.
O dönemde Ege bölgesinde mukim olan Rumlar kendi dillerinde telafuzu kolay olduÄŸu için "Çakırcalı" yerine "Çakıcı" demiÅŸlerdir.
Ä°zmir'in kavakları türküsünün de aslı rumca olduÄŸu için bizde de daha çok türküden esinlenerek çakıcı olarak bilinir. Osmanlı Ä°mparatorluÄŸunun mülki idaresindeki bozukluktan en çok etkilenen bereketli Ege bölgesidir. Osmanlı devletinin kamusal gücünü kullanan baÅŸta Aydın valisi olmak üzere valiye baÄŸlı idare amirlerinin yerel zengin eÅŸraf ile halk üzerindeki baskısı Çakırcalı Mehmet Efe efsanesinin doÄŸuÅŸuna tek nedendir.
Kendisinden neredeyse 1 asır önce ayaklanan ve Aydın vilayetinin yönetimini de ele geçiren Atçalı Kel Mehmet Efe kadar teÅŸkilatçı olmamasına raÄŸmen, 12.000'den fazla adamı infaz ederek bu alanda tartışmasız en eli kanlı ve acımasız Efe'dir.
DiÄŸer Efe liderlerinde olduÄŸu gibi haksız yere zengin olanların mallarını yaÄŸmalayıp, fakir halka dağıtan kiÅŸiliÄŸi halen onun adına türküler ve halk oyunları oynanmasına sebeptir.
1911 yılında Nazilli Karınca dağında pusuya düÅŸürülür. Sabaha kadar süren çatışma da çetesinde ki önemli adamları ile birlikte ölü olarak ele geçirilir. Ancak öldüÄŸü haberine Ege bölgesinde kimse itibar etmez. Bunun üzerine Aydın valisinin talimatı ile başı kesilir.. Kesik baÅŸlı gövdesi Karıncalı dağında topraÄŸa verilir. Kesik başı ise halk inansın diye il il teÅŸhir edilmek üzere gezdirilir. Başının nereye gömüldüÄŸü bilinmemektedir. 1944 yılında Karınca dağındaki naaşı alınarak, bugün adı Türkönü olarak deÄŸiÅŸtirilen Çakırca köyüne nakledilir.
***************
"Ben üç Mehmet bilirim.. Biri haksızlığa isyan eden Atçalı Mehmet Efe; biri adaletsizliÄŸe isyan eden Çakırcalı Mehmet Efe; diÄŸeri ise iÅŸgale isyan eden Demirci Mehmet Efe..." OÄŸuz Geren.
FATMA ZEHRA KÖSELEY
